Σάββατο 11 Αυγούστου 2012

Γιατί οι Έλληνες δεν μαθαίνουν Αρχαία Ελληνικά στο σχολείο;

Ευρυδίκη Βουτσινά Φιλόλογος

Ο βασικός λόγος που τα ελληνόπουλα δεν μαθαίνουν Αρχαία Ελληνικά στο σχολείο είναι διότι το υπουργείο παραπαιδείας εδώ και δεκαετίες έχει θέσει ως σκοπό του να μην διδάσκεται σωστά η Αρχαία Ελληνική Γλώσσα.

Η γλώσσα είναι εργαλείο σκέψεως. Όσο πιό πολλές λέξεις χρησιμοποιούμε, όσο πιό αφηρημένες έννοιες συλλαμβάνουμε, όσο πιό καλή σύνταξη προτάσεων οικοδομούμε, τόσο περισσότερο ακονίζουμε την σκέψη μας. Όποιος δεν χρησιμοποιεί σωστά την γλώσσα, δεν μπορεί να μεταφέρει τις σκέψεις του στον έξω κόσμο. Δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τους γύρω του, δεν μπορεί να ενεργήσει γρήγορα.


Αυτός μάλλον πρέπει να είναι ο σκοπός του υπουργείου παραπαιδείας για να διδάσκει με τέτοιο βασανιστικό τρόπο την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα στα
δύσμοιρα ελληνόπουλα.

Επιβάλλει στους μαθητές να μαθαίνουν αμέτρητους τύπους, καταλήξεις και κανόνες. Αυτό αποτελεί σαδομαζοχιστική τάση. Μετά 3 χρόνια διδασκαλίας οι Έλληνες μαθητές δεν μπορούν να καταλάβουν τί θέλει να πει ένα απλό Αρχαίο Κείμενο. Και ακόμη χειρότερα: Οι μαθητές δεν μπορούν να γράψουν ένα απλό κείμενο στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, αλλά ούτε και να μιλήσουν Αρχαία Ελληνικά.


Αλλά αυτός ακριβώς είναι ο βασικός σκοπός εκμαθήσεως μίας γλώσσης, το να γράφεις, το να σκέφτεσαι και το να μιλάς με αυτή την γλώσσα. Και όχι απλώς να γνωρίζεις τους γραμματικούς κανόνες και το συντακτικό. 


Γιατί λοιπόν τα ελληνόπουλα δεν μαθαίνουν την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα; Διότι απλούστατα το υπουργείο παραπαιδείας δεν ακολουθεί κανόνες διδασκαλίας που ισχύουν για όσους μαθαίνουν μία ξένη γλώσσα ή κανόνες που ακολουθούνται για τα νήπια.


Για παράδειγμα όποιος πηγαίνει σε ένα φροντιστήριο ξένων γλωσσών για να μάθει την αγγλική γλώσσα, μετά από 3-4 μαθήματα ο καθηγητής ζητά από τον μαθητή να προφέρει κάποιες λέξεις. Να συντάξει μία απλή πρόταση, πχ «This is a cat». Του ζητά να συντάξει μία μικρή παράγραφο με την χρήση της αγγλικής γλώσσης.


Δηλαδή από τις πρώτες εβδομάδες ένας καθηγητής ξένων γλωσσών προσπαθεί να χρησιμοποιήσει όλους τους αισθητήρες του εγκεφάλου για να κάνει τον μαθητή να μιλήσει την ξένη γλώσσα. Οι καλοί καθηγητές ξέρουν ότι ο μαθητής πρέπει να διαβάζει δυνατά μία λέξη για να μαθαίνει την προφορά της, να την αντιγράφει σωστά για να μαθαίνει την ορθογραφία της, και να σχηματίζει προτάσεις έτσι ώστε η γλωσσική του μνήμη να συμπλέκει συνεχώς λέξεις με εικόνες για να αρχίσει ο μαθητής να σκέφτεται στην ξένη γλώσσα αντί απλώς να μεταφράζει από την μητρική του γλώσσα το νόημα που θέλει να εκφράσει.


Άρα το βασικό κλειδί για να μάθουμε μία γλώσσα είναι από την πρώτη ημέρα ει δυνατόν, να την μιλάμε, να την μιλάμε, να την μιλάμε, να την μιλάμε, να την μιλάμε!!! Πότε επιτέλους θα κατανοήσει το υπουργείο παραπαιδείας ότι με την διδασκαλία ατελείωτων συντακτικών και γραμματικών κανόνων δεν πρόκειται ποτέ να μιλήσεις μία γλώσσα;


Ακόμη και αν κάποιος μαθητής απομνημονεύσει όλους τους γραμματικούς κανόνες η ψυχολογία διδάσκει ότι μετά από κάποιο χρονικό διάστημα θα τους ξεχάσει. Οτιδήποτε δεν χρησιμοποιείς, το ξεχνάς.


Γιατί δεν σκέπτονται οι κύριοι του υπουργείου παραπαιδείας πώς τα νήπια μαθαίνουν τα Νέα Ελληνικά; Μήπως οι μητέρες στέκονται πάνω από την κούνια τους και αρχίζουν να τους μαθαίνουν τις χρονικές καταλήξεις των ρημάτων; Προφανώς όχι. Αρχίζουν και τους προφέρουν λέξεις τις οποίες τα βρέφη σιγά-σιγά συνδυάζουν στο μυαλό τους με εικόνες, αντικείμενα, μορφασμούς προσώπων κλπ. Τα νήπια δεν καταλαβαίνουν αφηρημένες έννοιες αλλά κατανοούν αντικείμενα όπως τόπι, νερό, μαμά, κούκλα, κ.α.


Έτσι ακριβώς θα μάθουν και τα ελληνόπουλα τα Αρχαία Ελληνικά, συνδυάζοντας λέξεις με αντικείμενα και εικόνες.


Στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια εισήλθαν πολλοί ξένοι, νόμιμοι και παράνομοι. Ωρισμένοι από αυτούς έμαθαν τα Νέα Ελληνικά σε πολύ καλό επίπεδο. Πώς τα έμαθαν; Μήπως με την μέθοδο του υπουργείου παραπαιδείας; Μήπως άρχισαν να μαθαίνουν συντακτικό και γραμματική; Ή μήπως η πρώτη λέξη που έμαθαν ήταν «δουλειά»; Οι ξένοι άρχισαν να μαθαίνουν μικρές προτάσεις όπως «θέλω δουλειά», «ψάχνω για σπίτι», «πού είναι το ταχυδρομείο;», «ήρθε ο λογαριασμός της ΔΕΗ» κλπ. Έτσι άρχισαν οι ξένοι να μαθαίνουν την νεοελληνική γλώσσα.


Έτσι θα μάθουν και τα ελληνόπουλα την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα. Πρέπει να την μιλήσουν. Αυτό το έγκλημα έχει διαπράξει το υπουργείο παραπαιδείας. Δεν επιβάλλει στο αναλυτικό πρόγραμμα την ΟΜΙΛΙΑ της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης μέσα στην σχολική τάξη. Όταν ένας μαθητής αρχίζει να επαναλαμβάνει «τίς βούλεται αγορεύειν;» τότε αρχίζει να μαθαίνει Αρχαία Ελληνικά. Στην αρχή δεν χρειάζεται ανάλυση υποκειμένου, αντικειμένου, ρήματος και απαρεμφάτου. Αυτά θα γίνουν πολύ αργότερα, για όσους ενδιαφέρονται.


Οι περισσότεροι Έλληνες αγρότες είναι αγράμματοι, δεν ξέρουν τί σημαίνει απαρέμφατο, και όμως μιλούν τα Νέα Ελληνικά. Δεν χρειάζονται ατελείωτοι γραμματικοί κανόνες για να μιλήσει κάποιος την Αρχαία Ελληνική. Απαιτείται να την χρησιμοποιεί στην ομιλία του. Απαιτείται η καθημερινή χρήση της Αρχαίας μας Γλώσσης στην οικία, στο σχολείο, στην εργασία. Μικρές προτάσεις στην  αρχή, με απλά νοήματα. 


Δεν είναι δυνατόν τα νήπια, οι ξένοι που μαθαίνουν Νέα Ελληνικά, και όσοι Έλληνες διδάσκονται ξένες γλώσσες να ακολουθούν αυτή την βασική μέθοδο διδασκαλίας, ενώ οι μαθητές των Ελληνικών σχολείων να διδάσκωνται ανουσίους γραμματικούς κανόνες, επειδή έτσι αρέσει σε κάποιους ημιμαθείς γραφειοκράτες του υπουργείου παραπαιδείας. Και φυσικά μετά από ένα χρόνο, αφού τελειώσουν το λύκειο, οι μαθητές δεν θυμούνται τίποτε. Και το χειρότερο είναι ότι δεν δύνανται να συντάξουν ούτε μία πρόταση στα Αρχαία Ελληνικά.


Είναι χαρακτηριστικό ότι όσοι πηγαίνουν να δώσουν εξετάσεις για ένα πτυχίο σε μία ξένη γλώσσα, εκτός από το να διαβάσουν ένα κείμενο και να το αναλύσουν, τους ζητούν να γράψουν ένα κείμενο και να δώσουν μία προφορική συνέντευξη. Όμως αυτό δεν ισχύει στις εξετάσεις για τα Αρχαία Ελληνικά. Επί δεκαετίες δεν ζητείται από τους μαθητές να γράψουν ένα κείμενο στα Αρχαία Ελληνικά ούτε να δώσουν συνέντευξη στα Αρχαία Ελληνικά. Κάτι που το κάνουν όσοι δίνουν εξετάσεις για μία ξένη γλώσσα ακόμη και από το πρώτο τρίμηνο διδασκαλίας.  




πηγή

4 σχόλια:

Λάμπρος είπε...

Ρε παιδιά , ναι είχα σιχαθεί τα Αρχαία Ελληνικά, γι αυτό το λόγο.
Και άρχισα να τα μελετάω περιστασιακά βέβαια, ξανά πότε;
¨Οταν μεγάλωσα, και ασφαλώς ήταν πολύ ωραία εμπειρία....
Μπράβο στην κ. Βουτσινά για την τοποθέτηση και τον Τρελλογιάννη.

Ηλιόφτερη είπε...

Συγχωρέστε με αλλά είναι υπεραπλουστευμένη η ανάλυσή σας. Έχετε δίκιο μέχρι ένα ορισμένο σημείο. Η αρχαία ελληνική δεν ομιλείται , ούτε είναι αναγκαίο να είναι ικανός ένας μαθητής να τη μιλήσει για να την καταλάβει. Σίγουρα δεν είναι η λύση η αποστήθιση κανόνων αλλά είναι ουτοπία να ζητάτε να ομιλούν τα παιδιά σε μια γλώσσα που δεν είναι αυτή τη στιγμή χρηστικό εργαλείο προφορικής επικοινωνίας. Συγχωρέστε με που θα το θέσω κάπως προσωπικά αλλά έχω το στόχο μου. Μπήκα στη Φιλοσοφική με 19 στα Αρχαία Ελληνικά, ετοίμασα την κόρη μου για Νομική και πήρε 19.4 στα Αρχαία. Όμως.. ούτε εγώ ούτε εκείνη σκεφτόμαστε στα Αρχαία Ελληνικά και , δόξα τω Θεώ , τα καταλαβαίνουμε περίφημα..

Λάμπρος είπε...

Κ. Ηλιόφτερη, επί της ουσίας καθ ύλην αρμόδια είναι η ίδια η κ. Βουτσινά.
Ωστόσο, σας παρακαλούμε αρκετά υποφέραμε στο εξαετές Γυμνάσιο με τον τρόπο διδασκαλίας όπως θαυμάσια αναλύεται στην εν λόγω τοποθέτηση.
Νομίζω πως πήρατε το μερικό και το κάνατε όλον. Δεν είναι το κέντρο βάρους νομίζω- και ας με διορθώσει η κ. Βουτσινά- στο να μιλάμε όπου βρεθούμε Αρχαία Ελληνικά. Αυτό καταλαβαίνω έτσι κι αλλιώς έρχεται σαν ένα φυσικό επακόλουθο της όλης όμορφης εκ του φυσικού διαδικασίας.
Συγχωρέστε με και με όλο το σεβασμό προς το πρόσωπό σας- πράγμα το οποίον δεν τηρείται εσείς προς την συγγραφέα του άρθρου, παρατηρώ μετά λύπης μου- αλλά για να αστειευτούμε και λίγο, πως αν ήμουν καθηγητής σας στην Φιλοσοφική, θα σας έβαζα επιεικώς, την βάση 10 στο μάθημα της ανάλυσης κειμένων.-
ΥΣΤ. Πραγματικά, αγωνίζομαι να αντιληφθώ τον στόχος σας, όπως λέτε...

Λάμπρος είπε...

Λοιπόν, έχοντας δεχθεί σχολιασμό στον δικό μου σχολιασμό απ το προσωπικό μου περιβάλλον, νομίζω πρέπει να ανακαλέσω, τουλάχιστον μερικώς, τους ισχυρισμούς μου ταύτισης με την συγγραφέα του άρθρου.

Είναι αλήθεια και συμφωνώ τελικά, πως είναι διαφορετικά όταν η μητέρα είναι πάνω κατα πάνω στο παιδι.
Το δε παιδί είναι άγραφο χαρτί και ρουφάει σαν σφουγγάρι και έτσι έχουμε, γρήγορα μάλιστα, αποτελέσματα.

Ή οι ξένες γλώσσες είναι ζωντανές ακόμη και τις ακούμε, ή μιλάμε οπουδήποτε ολόγυρά μας.

Η Αρχαία Ελληνική δυστυχώς είναι νεκρή. Αδύνατον να την εξασκείς ολούθεν προς εκμάθησή της.

Εδώ επιπλέον μπαίνει το ερώτημα τι επιδιώκω με τα Αρχαία, ο στόχος δηλαδή.

Επιδιώκω να μιλήσω; Ανέφικτο μάλλον.

Επιδιώκω όμως μήπως να μάθω καλύτερα την Νεοελληνική (ετυμολογία λέξεων, γνωριμία με την συγγενή και προγενεστέρα της σημερινής γραμματική), αλλά και να μάθω λίγο πολύ να καταλαβαίνω και να μεταφράζω όπου συναντώ αρχαία κείμενα;

Μήπως τελικά πράγματι είναι παγίδα η δήθεν άνεση στην εκμάθηση της Αρχαίας;
Που μάλλον τότε, θα οδηγήσει στην εξαφάνιση και της Νεοελληνικής, όπως επιδιώκουν οι γνωστοί κύκλοι;