Βίος
Ο Ιγνάτιος Αντιοχείας, γνωστός και ως Ιγνάτιος ο Θεοφόρος (50-107)
είναι ο δεύτερος Επίσκοπος Αντιοχείας, διάδοχος του Ευόδιου. Γεννήθηκε στη
Συρία. Κατά τον Συμεώνα τον μεταφραστή ονομάσθηκε έτσι, διότι αυτός ήταν
πιθανώς το παιδί, το οποίον έστησεν εν μέσω των μαθητών του ο Ιησούς. Στο θρόνο
της Αντιόχειας ανέβηκε μεταξύ 68 – 70 μ.Χ. Ποίμανε σαν αποστολικός διδάσκαλος
και στάθηκε φρουρός των ψυχών του ποιμνίου του. Σύμφωνα με τις πηγές,
διετέλεσε, μαζί με το φίλο του Πολύκαρπο Σμύρνης, μαθητής του αποστόλου και
ευαγγελιστή Ιωάννου. Το περιβάλλον που γεννήθηκε και μορφώθηκε, ήταν Ελληνικό,
όπως μαρτυρεί το αναπτυγμένο γλωσσικό αισθητήριο των επιστολών του.
Όταν ὁ Τραϊανός διέταξε διωγμό κατά των Χριστιανών (98-107), θαρραλέα ο Ιγνάτιος,
ενώ ὁ βασιλιάς
περνούσε από την Αντιόχεια, παρουσιάστηκε μπροστά του και υπεράσπισε τα δίκαια
της Εκκλησίας και τὴν αλήθεια της χριστιανικής πίστης. Τότε ὁ Τραϊανός, διέταξε την σύλληψη του Ιγνατίου
και την μεταφορά του στην Ρώμη. Οι χριστιανοί της Ρώμης σκόπευαν να τον απαλλάξουν
από το
μαρτύριο, αλλά ο Ιγνάτιος, με φλογερή δίψα προς το μαρτύριο, έγραψε σ’ αυτούς να
αφήσουν να γίνει το θέλημα του Θεού.
Όπως μαθαίνουμε από τον μαθητή του Ειρηναίο Λουγδούνου, τον
Ωριγένη και τον Ευσέβιο Καισαρείας, την 20η Δεκεμβρίου του
έτους 107
μ.Χ., τον έριξαν στο αμφιθέατρο, με τα πεινασμένα λιοντάρια. Λέγεται,
ότι τα
θηρία δίστασαν να τον κατασπαράξουν και βλέποντας το γεγονός ο Τραϊανός
κατέβηκε και διαπέρασε με την σπάθη τον άγιο, οπότε τότε τα θηρία
κατασπάραξαν
τα μέλη του. Διασώθηκαν μόνο τα μεγαλύτερα από τα οστά του, που
μεταφέρθηκαν και
τάφηκαν με τιμές στην Αντιόχεια. Αργότερα μετακομίσθηκαν στην Ρώμη (β’
ανακομιδή το 540 μ.Χ. και εναποτέθηκαν στον Ιερό Ναό του Αγίου
Κλήμεντος)
Έτσι, ο Ιγνάτιος έμεινε μέχρι τέλους πιστός στη διδαχή του Χριστού, και «ὁ
μένων εν τη διδαχή του Χριστού, ούτος και τον πατέρα και τον υιόν έχει». Εκείνος δηλαδή, που μένει στη διδαχή του
Χριστού, αυτός και τον Πατέρα και τον Υιό έχει, διότι αυτός έγινε ναός του Θεού
και επομένως φέρει μέσα του τον Θεό. Γι’ αυτό και ο Ιγνάτιος επονομάσθηκε
Θεοφόρος.
Απολυτίκιον.
Θείω έρωτι επτερωμένος, του σε ψαύσαντος, χερσίν αχράντοις, Θεοφόρος ανεδείχθης Ιγνάτιε· και εν τη Δύσει τελέσας τον δρόμον σου, προς την ανέσπερον λήξιν εσκήνωσας. Πάτερ όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Επιστολές
Ο Ιγνάτιος συνέταξε 7 γνήσιες επιστολές, προς Εφεσίους,
Μαγνησιείς, Τραλλιανούς, Ρωμαίους, Φιλαδελφείς, Σμυρναίους, Πολύκαρπον. Στην
τελευταία προσφωνεί τον αγαπητό φίλο Πολύκαρπο: «Θεομακαριστώτατε».
Οι επιστολές έχουν ως κύριο στόχο, την ομόνοια μεταξύ των πιστών,
την υπακοή στον Επίσκοπο, την αποφυγή των ετεροδοξιών, την εμμονή στην αρετή
και την πίστη. Στην προς Ρωμαίους επιστολή προσπαθεί να πείσει τους Ρωμαίους να
μην αποπειραθούν να προβούν σε ενέργειες για τη διάσωσή του από το μαρτύριο,
επειδή επιθυμούσε το ταχύτερο, να επιτύχει δια του μαρτυρικού θανάτου, την
τελείωση.
Θύμα και θύτης στον Παράδεισο
Με
τον άγιο Ιγνάτιο τον Θεοφόρο υπάρχει μια ιδιάζουσα περίπτωση, ίσως μοναδική
στην εκκλησιαστική ιστορία: Το θύμα, ο χριστιανός άγιος Ιγνάτιος και ο θύτης
ειδωλολάτρης και αμετανόητος αυτοκράτορας Τραϊανός να ευρίσκονται και οι δυο
στον Παράδεισο!
Για
το όντως αυτό παράξενο γεγονός, ας αφήσουμε τον άγιο Νεκτάριο να μας το
διηγηθεί:
«Γρηγόριος
ουν ο Διάλογος ο της πρεσβυτέρας Ρώμης επίσκοπος, ανήρ, ως ίσασιν πάντες, εν
αγιωσύνη και γνώσει εξάκουστος, ω φασί, λειτουργούντι ουράνιος συνελειτούργει
και θείος άγγελος. Ούτος ποτε ανά την λιθίνην πορείαν ποιούμενος, και στα
εξεπίτηδες, ευχήν κραταιάν προς φιλόψυχον Κύριον υπέρ συγχωρήσεως αμαρτιών Τραϊανού του βασιλέως πεποίηκεν. ος
παραυτίκα φωνής θεόθεν ενεχθείσης αυτώ επακήκοε τάδε φησάσης. Της ευχής σου,
φησίν, επήκουσα και συγγνώμην Τραϊανώ
δίδωμι συ δε μηκέτι προσθής υπέρ ασεβών ευχάς προσενέγκαι μοι. Και ότι
τούτον γνήσιον πέλει και αδιάβλητον, μάρτυς η εώα πάσα και η εσπέριος» (Περί
αθανασίας ψυχής και ιερών μνημοσύνων, σελ. 120).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου