Ένα βολιώτικο ξωκκλήσι χαμένο στο χρόνο

Οι ομορφιές του Παγασητικού Κόλπου είναι ανεξάντλητες και όσο και αν θεωρούμε ότι τις γνωρίζουμε, πάντα θα υπάρχει κάτι νέο να ανακαλύψεις.
Ένα από αυτά τα όμορφα και γραφικά μέρη είναι και το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάκη σε μια μικρή βραχονησίδα, πίσω από τον Άγιο Στέφανο Σωρού.
Ο Άγιος Νικολάκης ο θαλασσινός (όπως είναι γνωστός στους Βολιώτες), απέχει περίπου 100 μέτρα από την ξηρά. Η χρονολογική ταυτοποίηση του ναΐσκου χάνεται στον χρόνο, καθώς ενδέχεται να έχει κτισθεί και στο τελευταίο κομμάτι του Μεσαίωνα (14^ο-15^ο αιώνας).
Η παλαιότερη έγγραφη αναφορά (που γνωρίζουμε) για το εκκλησάκι, υπάρχει στο έργο του Ρήγα Φεραίου «Νέος Ανάχαρσις» (Βιέννη 1797), όπως έχει καταγράψει ο Δ. Καραμπερόπουλος.
Συγκεκριμένα ο Ρήγας αναφέρει: «Εις αυτόν τον λιμένα κατά την βάσιν του ακρωτηρίου Πύρρας και Δευκαλίωνος, λεγόμενον την σήμερον Αγκίστρι, κείνται τα ερείπια της Δημητριάδος. Αντικρύ του νησιού όπου είναι ο Άγιος Νικόλαος, επάνω εις το Αγκίστρι είναι ένα οίκημα μεγάλον πελεκημένον με σφυρί εις μίαν μόνην πέτραν και λέγεται Δασκαλιό κατά παραφθοράν του Δευκαλίων».
Η σημείωση αυτή μας δίνει και την γεωγραφική συντεταγμένη, δηλαδή ότι το ξωκκλήσι βρίσκεται στη βραχονησίδα Δευκαλίων, στο Αγκίστρι, την γνωστή αγκάλη του Σωρού.
Επίσης ο Ρήγας Φεραίος , στην «Χάρτα», αναφέρει ότι στο νησάκι (εννοεί την βραχονησίδα) υπάρχει το σημείο του Σταυρού που δηλώνει την ύπαρξη προσκυνήματος.
Τέλος, υπάρχει προφορική παράδοση ότι πρόκειται για αφιερωματικό ναό ψαράδων που κινδύνευσαν και διασώθηκαν αλλά αυτό δεν αποκλείει να έχει κτισθεί το σημερινό κτίσμα, σε ερείπια παλαιοτέρου.
Οι αλιείς που περιπλέουν την περιοχή δεν παραλείπουν να ανεβαίνουν στο «σπιτάκι» του Αγίου να ανάψουν το κεράκι τους αλλά και μερικές φορές για να ευπρεπίσουν το ναό, που είναι εκτεθειμένος στις αντίξοες καιρικές συνθήκες.
Παλαιότερα μας μιλούσε με ενθουσιασμό για το εκκλησάκι ο αείμνηστος ιεροκήρυκας της Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος αρχιμανδρίτης Καλλίνικος Μεταξογένης (εκοιμήθη στις 12/8/2000), ο οποίος αγαπούσε να λειτουργεί εκεί και το έκανε συχνά.
Εκείνο για το οποίο ποτέ δε μας μίλησε ο Γέροντας, είναι το πέτρινο καναπεδάκι των ερωτευμένων, όπως το λέγαμε εμείς, ακριβώς αντίκρυ του ναού, στην απόκρημνη ακτή. Προφανώς γιατί ο δικός του Έρωτας αφορούσε τα του Θεού!

πηγή

09.41΄10[[11/5/2016
Θαρρεῖς καί ἕνα πέλαγος, σέ εἶχε γεννημένο,
στήν γῆ τοῦ Δευκαλίωνα, στοῦ βράχου του τήν πέτρα
καί ὁ Σταυρός πού ὕψωνες, ἀπό Θεό δοσμένο,
σημάδι ὅτι ἤσουνα, Τοῦ Κτίστη μας φαρέτρα,

καταμεσής στήν θάλασσα, γεμάτη βέλη Ἅγια,
ἀπό πιστῶν θυμιάματα καί προσευχῶν δεήσεις
καί ἤσουνα παράλληλα καί ὅρμοι καί μουράγια,
νά βρίσκουν καταφύγιο, οἱ ναυαγοί τῆς ζήσης.
Κι ἤσουν λιτό κι ἀπέριττο, κατάλευκο ξωκκλῆσι,
τ’ Ἅγιου Νικόλα κάθισμα καί πελαγίσιος θρόνος,
π’ ἀπό τήν μιά ἀγνάντευε, Ἀνατολή καί Δύση
κι ἀπό τήν ἄλλη γίνονταν, μιά Παραδείσια βρύση,
πού πότιζε μέ νάματα, Οὐράνια καί ἑλπίδες,
καΐκια καί βαρκάρηδες καί ναῦτες καί ψαράδες
κι ἀνάχωμα στοῦ πέλαγους, τίς μύριες καταιγίδες,
γινόταν γαληνεύοντας, τίς πίκρες μέ λιακάδες.
Ἕνα ξωκκλῆσι ρίζωσε, τίς προσευχές στόν βράχο
καί στέκει μές τῆς θάλασσας, τήν μπλέ τήν ἀγκαλιά της
κι ὅσο κι ἄν μοιάζει ἔρημο, στό κῦμα της μονάχο,
Ἀγγέλους ἔχει δίπλα του, ἐκείνης τά φιλιά της.
Γ.Μ.